Bàn về thành ngữ “Lấy vợ kén tông, lấy chồng kén giống”

Theo các cụ ngày xưa thì: “Nòi nào giống ấy”, “Cây nào quả ấy”, “Giỏ nhà ai quai nhà ấy”, “Con nhà công chẳng giống lông cũng giống cánh”, ‘Tìm nơi có đức gửi thân”, ai chẳng muốn có trai hiền gái đảm, rể thảo dâu hiền. Thời nay, một số bạn trẻ coi thường cho là phong kiến lạc hậu. Có những đôi trai gái mới chỉ gặp nhau trên một đoạn đường đã vội đính ước, tính chuyện vuông tròn, thậm chí họ đã biết rõ cả: “Ngọn nguồn lạch sông”. Đành rằng cũng có trường hợp “Một ngày nên nghĩa, chuyến đò nên duyên”, song thành công là cá biệt, thất bại là phổ biến.

“Tìm tông, tìm họ” không có nghĩa là tìm chốn sang giàu, khinh người nghèo khó, mà chủ yếu là tìm nơi có gia giáo, có đức độ.

“Cha mẹ hiền lành để đức cho con”, “Đợi cha ăn mặn, đời con khát nước”. Con người sinh ra lớn lên do nhiều yếu tố xã hội chi phối, nhưng nam nữ thanh niên mới lớn lên, trường đời chưa từng trải, giáo dục gia đình là yếu tố quan trọng và chủ đạo. Hôn nhân là việc hệ trọng, tác động cả đời, mà con người rất dễ mù quáng trong tình yêu. Qua tuần trăng mật không phải mọi việc trong quan hệ vợ chồng đều suôn sẻ. Khi có những việc khó khăn, trục trặc trong cuộc sống, ai cũng muốn tìm điều hay lẽ phải để giải quyết cho thoả đáng. Lúc đó cần dựa vào “Tông”, vào họ hàng, tìm những tình cảm chân thành và tri thức đúng đắn.

“Môn đăng hộ đối”, tức là tìm nơi hai gia đình, hai bên thân thuộc, có những mặt cân đổi phù hợp với nhau, chứ không phải bắc bậc leo thang, kẻ khinh người trọng.

Ngoài ra còn một yếu tố nữa: Tính đến gien di truyền. Ngày xưa trong một vài hoàn cảnh đặc biệt có ông chồng thoả thuận ngầm với vợ đi “xin nòi”, cần lưu ý rằng: những người đàn bà đó không thuộc loại lẳng lơ, mà cũng chỉ cần biết nói nhỏ với nhau và nhấn mạnh “hoàn cảnh đặc biệt”!

Lấy vợ kén tông là gì ?

Lấy vợ kén tông có ý nhắc nhở người con trai khi có “tương tư” cô gái nào, ngoài tìm hiểu cô gái đó thì cũng nên tìm hiểu cả tông chi họ hàng của cô gái ấy. Từ đó mà đưa ra quyết định có đi xa hơn trong mối quan hệ tình cảm và kết hôn về chung một nhà hay không?

Xem xét ở đây không phải là xem xét nhà vợ có giàu có hay không, mà tìm hiểu họ hàng nhà vợ có nề nếp, đảm đang, chung thủy. Lấy vợ kén tông hàm ý nhà trai cần biết rõ lai lịch nhà gái, từ nhiều đời con cái thế nào, sinh ra có bị bệnh tật, có hiếu thảo, ngoan hiền.

Ngoài ra, cũng cần xem xét gia cảnh gia đình nhà vợ có bố mẹ, ông bà làm điều gì trái với lương tâm, luân thường đạo lý hay không.

Nếu tông chi họ hàng nhà vợ đều hội đủ tứ đức thì là điều tuyệt vời và hoàn hảo. Người vợ được nuôi dạy trong gia đình nề nếp, có đạo đức, trong dòng họ không có ai bị điều tiếng ô danh ắt người vợ ấy là người vợ chuẩn mực.

Vì thế chớ nên vội vàng hấp tấp trong việc chọn vợ mà cần nhiều thời gian tìm hiểu, thử thách rồi mới đưa ra quyết định.

Lấy chồng kén giống là gì?

“Lấy chồng kén giống” hiểu đơn giản là con gái muốn lấy chồng cần xem nòi giống nhà người con trai đó qua mấy đời có tốt không, nhà chồng nhiều đời có ai bị mắc bệnh gì hay không, tiền sử bệnh tật thế nào, thông minh khỏe mạnh hay yếu ớt ngu ngơ, cao to hay thấp bé nhẹ cân.

Anh hùng luôn sản sinh ra anh hùng, máu mê cờ bạc luôn sinh ra lứa sau cờ bạc. Tất nhiên có ngoại lệ, nhưng số đông đều theo qui luật đó. Bởi thế nên mới phải “lấy chồng kén giống” để đứa con sinh ra được hưởng “giống” tốt, khỏe mạnh từ bố.

Người xưa rất coi trọng việc “lấy vợ kén tông, lấy chồng kén giống” bởi hôn nhân là chuyện lớn nhất cuộc đời. Nghĩ sâu xa hơn, việc “lấy vợ kén tông, lấy chồng kén giống”, nghiêm túc và cẩn trọng trong việc lựa chọn người bạn đời cũng là để đảm bảo có một cuộc sống gia đình yên ấm, hạnh phúc, tạo nền tảng tốt đẹp để nuôi dạy những đứa trẻ có phẩm chất đạo đức.

Điều này cũng có ý nghĩa răn dạy người trẻ nên dành thời gian tìm hiểu đủ dài và đủ sâu, để hạn chế những xung khắc xảy ra khi sau này sống chung một nhà.

Ngày nay, dẫu cho quan niệm về hôn nhân đã thay đổi ít nhiều, khái niệm “sống thử” xuất hiện và dần trở nên quen thuộc, những cuộc kết hôn chóng vánh, ly hôn “thần tốc” cũng dần không còn gây sốc với mọi người, nhưng mỗi khi nhắc đến câu chuyện cưới hỏi, người lớn trong nhà vẫn thường lấy câu nói trên để răn dạy người trẻ.

Sự phổ biến của những câu nói như “Nòi nào giống ấy”,”Cây nào quả ấy”,”Giỏ nhà ai quai nhà ấy”,”Con nhà công chẳng giống lông cũng giống cánh” cũng phần nào chứng minh ngày nay “lấy vợ kén tông, lấy chồng kén giống” vẫn được coi trọng.

Cuộc sống gia đình vốn dĩ phức tạp và nhiều thử thách. Sau tuần trăng mật, mọi chuyện đã hoàn toàn khác. Sau khi có những đứa con, mọi chuyện còn khác xa nữa so với ngày đầu mới yêu.